PEAKY BLINDERS

PEAKY BLINDERS (Peaky Blinders). Pomysłodawca: Stephen Knight. Wyk. Cillian Murphy, Sam Neill, Paul Anderson, Helen McCrory, Annabelle Wallis, Tom Hardy, Wielka Brytania, 2013, BBC

Każdy ma jakiś serial, na którego kolejny sezon z utęsknieniem czeka, czyż nie tak?

No, w każdym razie każdy – kto seriale ogląda…

Peaky Blinders należy do mojej prywatnej, ścisłej czołówki ukochanych produkcji TV.

A że zdjęcia do sezonu trzeciego ruszyły na początku października – 2016 rok jawi mi się jako serialowa gratka.

Dowiem się bowiem, w końcu, czy Jon Snow żyje, Claire Underwood na dobre odeszła od Franka i jakie będą dalsze losy Thomasa Shelby i jego rodziny…

 

Już pierwszy sezon zrobił na mnie piorunujące wrażenie. A przede wszystkim sprawił coś, za czym w przypadku produkcji serialowych przepadam – „zakochałam się” w bohaterze głównym. 

Historia Peaky Blinders zaczyna się w roku 1919, jako opowieść o pewnym gangu (nazwa jest jednocześnie tytułem serialu), działającym w Birmingham, w Wielkiej Brytanii. Doskonale odzwierciedla styl działania chłopaków z tej ferajny – w czubki kaszkietów mają pozatykane żyletki. To mała i niewidoczna, ale świetna i skuteczna broń. Można nią bardzo szybko i sprawnie okaleczyć przeciwnika.

Serial ten, to znacznie więcej niż tzw. gangsterka. Kluczową postacią jest w nim przywódca gangu i ”głowa” klanu Shelby’ch: Thomas, zwany Tommym. Młody mężczyzna, który cudem przeżył Pierwszą Wojnę Światową, walcząc w okopach Francji. Postać tajemnicza i mroczna. Facet niebywale bystry i ambitny. Serial jest skupiony na nim – na historii ewolucji jego planów, marzeń i dążeń do sukcesu. Siłę do działania, wsparcie i zaplecze daje mu rodzina. Wszyscy w niej żyją z bezprawia, kradzieży z portowych doków i sprzedaży nielegalnie zdobytego tytoniu  i whisky oraz przekrętów bukmacherskich na wyścigach konnych.

Świat przestępczy w tej produkcji  – w pierwszym planie – służy także narracji historycznej. Pokuszono się o to, by przedstawić także ówczesne kulisy polityki Imperium Brytyjskiego. 1919 to rok, w którym w Zjednoczonym Królestwie pączkują groźne dla Korony konspiracyjne ruchy komunistyczne, a w Irlandii powstaje IRA.

Pewnego dnia traf chce, że ludzie Tommy’ego przez przypadek kradną nie ten załadunek, który powinni. Zamiast flaszek z alkoholem Shelby odkrywa kilkadziesiąt sztuk karabinów i naboje. To broń, która miała trafić do Libii. Gangster wie, że ktoś się o ten skarb upomni. Postanawia zatem go dobrze ukryć, wierzy bowiem, że dzięki temu zyska możliwość zrobienia jakiegoś lukratywnego interesu, ugra coś dla siebie, znacznie cenniejszego niż narzędzia do zabijania.

Tym samym – ściąga na siebie kłopoty – w postaci Chestera Campbella (Sam Neill) – Inspektora Policji z Londynu, działającego na zlecenie samego Winstona Churchilla. Campbell to glina twardy, bezwzględny i piekielnie ambitny. Realizacja jego planów i wygrana ma dla niego znacznie większe znaczenie niż prawo. To policjant, w którym drzemie dokładnie to samo, co w jego przeciwniku. Jest de facto gangsterem przebranym w policyjny mundur. Campbell i Shelby posługują się tymi samymi metodami.

Inspektor szybko orientuje sie, że Thomas jest wybitnie inteligentnym, niezwykle skutecznym rywalem, tym trudniejszym, że znany jest z tego, że mało mówi i bardzo strzeże swojej prywatności. Campbell jednak zrobi wszystko by znaleźć na niego “haka”.

Tak wygląda, w skrócie – kanwa sezonu pierwszego.

Peaky Blinders jest genialnie przyrządzonym serialowym “mash-upem”. Najwyższej jakości zabawą w granie konwencjami, wykorzystującym ikoniczne klisze gatunkowe z kina amerykańskiego. Tak, jakby Brytyjczycy, ironicznie się uśmiechając, chcieli powiedzieć Amerykanom: „wiemy, że to wy stworzyliście potęgę Hollywood, że wasze seriale biją rekordy popularności na świecie, ale my także mamy w tym względzie coś do powiedzenia”. Produkcja ta czerpie garściami z westernu parafrazując najwspanialsze sceny z kultowych obrazów, takich jak “Siedmiu wspaniałych”, czy “W samo południe”. A przede wszystkim z filmów stricte gangsterskich, z “Ojcem Chrzestnym”, „Dawno temu w Ameryce” i “Chłopcy z ferajny” na czele. A także z czarnych kryminałów, w których policjanci to zdeprawowane szuje, kurwy to poczciwiny o złotych sercach, zaś kobiety prawdziwie niebezpieczne to te, które wyglądają jak wcielenie słodyczy i niewinności.

To wszystko w sposób niezwykle udany połączono z obecnym coraz mocniej w kinematografii współczesnej wątkiem feministycznym. Nie ma tu tandetnej ideologii, za to są wyraziste i krwiste postaci kobiece – jak najbardziej historycznie wiarygodne. Gdy mężczyźni byli na wojnie, porządków w klanach i biznesów pilnowały łebskie i twarde babki – takie jak ciotka Thomasa, niejaka Pol (świetna Helen McCrory).

Jakby tego było mało, tę wyśmienitą produkcję zaopatrzono w genialną ścieżkę dźwiękową z otwierającym każdy odcinek utworem samego Nicka Cave’a & The Bad Seeds, pt. „Red right hand”.

Ale i tak, to wszystko nie byłoby jednak w moim odczuciu tak wspaniałe, gdyby nie Cillian Murphy – grający Thomasa Shelby. Decyzja o obsadzeniu akurat tego aktora, o zjawiskowej urodzie cherubina (pamiętny Patrick ‘Kitten’ Braden ze “Śniadania na Plutonie” Neila Jordana) w roli przywódcy gangu było moim zdaniem posunięciem genialnym. Jego kreacja, w której jest po prostu olśniewająco wiarygodny i wręcz hipnotyczny, tak, że nie można oderwać od niego oczu – jest największą siłą Peaky Blinders.

Thomas Shelby jest dla mnie absolutnie kultowym bohaterem serialowym. Scenarzysta bowiem wymyślił jego postać, bazując na najsilniejszych i najbardziej pożądanych w obecnej kulturze cechach ikon męskości i dobrze odrobił lekcje na temat kobiecych fantazji na ten temat. To nie tylko „twardziel”. To wybitnie inteligentny, przebiegły, ambitny i konsekwentny strateg. Przystojny i pożądany, a przy tym ani playboy, ani tym bardziej krypto – mizogin. Szanuje kobiety za ich siłę i mądrość. I umie je kochać i chronić.